Οι προκλήσεις στη διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος λόγω της υψηλής διείσδυσης ΑΠΕ
Κατά τη διάρκεια του 5ου OT Forum, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, κ. Μάνος Μανουσάκης, ανέφερε τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος λόγω της αυξανόμενης διείσδυσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Συγκεκριμένα, εστίασε στο πρόσφατο ολικό blackout που σημειώθηκε στην Ιβηρική Χερσόνησο, υπογραμμίζοντας ότι αυτό είναι ένα κοινωνικό ζήτημα ευρωπαϊκών διαστάσεων που απαιτεί άμεση δράση από τις ελληνικές αρχές, ιδίως λόγω της ραγδαίας αύξησης του μεριδίου της πράσινης ενέργειας στο εγχώριο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής.
Σήμερα, στην Ελλάδα, περίπου 15,8 GW ΑΠΕ είναι σε λειτουργία, σημειώνοντας αύξηση από 10,8 GW το 2023. Εντυπωσιακά, τα φωτοβολταϊκά που είναι συνδεδεμένα στο σύστημα υψηλής και υπερυψηλής τάσης του ΑΔΜΗΕ έχουν διπλασιαστεί σε 7 GW μέσα σε μόλις δύο χρόνια. Με αυτά τα στοιχεία, η διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος καθίσταται πραγματικά προκλητική, καθώς το παραγωγικό δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών αυξάνεται συνεχώς κάθε εξάμηνο.
Επιπλέον, ο κ. Μανουσάκης επεσήμανε ότι πέρα από τις περικοπές πράσινης ενέργειας κατά τις ημέρες με υψηλή παραγωγή και χαμηλή ζήτηση, είναι αναγκαίο να ληφθούν επιπλέον μέτρα για τη διασφάλιση της ευστάθειας του συστήματος. Δύο από αυτά τα μέτρα είναι ιδιαίτερα κρίσιμα και θα πρέπει να υλοποιηθούν πριν το προσεχές φθινόπωρο.
Τεχνικές δυνατότητες και απομακρυσμένος έλεγχος
Το πρώτο μέτρο αφορά την αναγκαία τεχνική δυνατότητα που πρέπει να αποκτήσουν οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης ΑΠΕ (ΦοΣΕ). Αυτοί οι φορείς κατέχουν ένα σημαντικό ποσοστό της εγκατεστημένης ισχύος, και είναι ουσιώδες να μπορούν να ελέγχουν τις μονάδες που εκπροσωπούν ως μία ενιαία οντότητα, με παραγωγή που θα μπορεί να αυξομειώνεται ανάλογα με τις προσφορές τους στην αγορά. Αυτή η προσέγγιση θα επιτρέπει στις ομάδες αυτές να λειτουργούν συλλογικά, ενισχύοντας έτσι την εξισορρόπηση παραγωγής και ζήτησης, γεγονός που θα καταστήσει περιττή την χειροκίνητη ρύθμιση των πάρκων που είναι συνδεδεμένα στο δίκτυο.
Το δεύτερο κρίσιμο μέτρο αφορά τον απομακρυσμένο έλεγχο μικρών πάρκων από το Κέντρο Ελέγχου του δικτύου διανομής. Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει ήδη ξεκινήσει αυτή την προσπάθεια με ταχύτητα, γεγονός που θα συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος.
Η επιτυχία των παραπάνω μέτρων προϋποθέτει την εγκατάσταση κατάλληλου εξοπλισμού στις σχετικές μονάδες. Αυτός ο εξοπλισμός θα διευκολύνει τη σταδιακή αυξομείωση της παραγωγής τους, αντικαθιστώντας τις σημερινές μεθόδους που περιλαμβάνουν πλήρη αποκοπή των πάρκων. Ο κ. Μανουσάκης τόνισε ότι, παρόλο που οι ΑΠΕ δεν είναι υπεύθυνες για τυχόν blackout, η σωστή διαχείριση του συστήματος είναι αναγκαία ώστε να ελαχιστοποιηθεί το ρίσκο κατάρρευσης.
Η ανάγκη ανάπτυξης υποδομών μεταφοράς
Αναφερόμενος στην ενεργειακή θωράκιση της Αττικής, ο κ. Μανουσάκης τόνισε την αναγκαιότητα κατασκευής ενός νέου Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης στην περιοχή της Αργυρούπολης. Αυτό το έργο κρίνεται απαραίτητο, παρόλο που υπήρξαν τοπικές αντιδράσεις που οδήγησαν στην αναβολή του. Η ανάπτυξη του Ελληνικού και η αύξηση της χρήσης cold ironing στα λιμάνια και μαρίνες αναμένεται να εκτοξεύσουν τη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια.
Προκειμένου να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλεια, ο κ. Μανουσάκης ανέφερε στρατηγικής σημασίας έργα όπως η γραμμή υπερυψηλής τάσης Μεγαλόπολης-Πάτρας, η οποία υπήρξε παράγοντας καθυστέρησης και αύξησης του κόστους λόγω τοπικών αντιδράσεων. Παράλληλα, αναφέρθηκε σε άλλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως η νέα γραμμή υπερυψηλής τάσης Κορίνθου-Αττικής και η γραμμή Χανίων-Δαμάστας Ηρακλείου, επισημαίνοντας την ανάγκη για την ασφαλή ηλεκτροδότηση των καταναλωτών.
Επενδύσεις και διεθνείς διασυνδέσεις
Ο κ. Μανουσάκης αναφέρθηκε επίσης στην πρόοδο του επενδυτικού προγράμματος του ΑΔΜΗΕ, το οποίο προχωρά ικανοποιητικά με τις διασυνδέσεις των ΝΔ Κυκλάδων να ολοκληρώνονται σύντομα. Εκφράστηκε με αισιοδοξία για τις νέες διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και του ΒΑ Αιγαίου, ελπίζοντας σε υποστήριξη χρηματοδότησης από την ΕΕ.
Στον τομέα των διεθνών διασυνδέσεων, η ανακοίνωση των ισραηλινών αρχών σχετικά με την υπογραφή συμφωνίας για τον Great Sea Interconnector είναι μια θετική εξέλιξη για την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου και του Ισραήλ. Ο κ. Μανουσάκης υπογράμμισε τη σοβαρότητα που δίνει το Ισραήλ στο έργο λόγω της ενεργειακής του ασφάλειας.
Ψηφιακός μετασχηματισμός του ΑΔΜΗΕ
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Μανουσάκης ανέφερε και την προτεραιότητα που δίνεται στον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΑΔΜΗΕ. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός θεωρείται κρίσιμος για τη συντήρηση και τη λειτουργία του συστήματος, αποτελώντας έναν κεντρικό πυλώνα της στρατηγικής του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο 2025-2028. Για την υλοποίηση αυτών των στόχων, θα προγραμματιστούν σημαντικές επενδύσεις που θα περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Ψηφιακού Κέντρου Συντήρησης και την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις λειτουργίες του Διαχειριστή.